Ηλικιωμένοι και υπερήλικες στην Ελλάδα, οι χωρικές διαφοροποιήσεις της γήρανσης

Βύρων Κοτζαμάνης, Μυρσίνη Φωτοπούλου, Βασίλης Παππάς

DOI: https://doi.org/10.6084/m9.figshare.21324276.v1

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η δημογραφική γήρανση, ένα φαινόμενο που είχε υποτιμηθεί επί δεκαετίες, αποτελεί πλέον και στην Ελλάδα ένα από τα κυρία θέματα προβληματισμού. Στον δημόσιο διάλογο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στις οικονομικές επιπτώσεις της αύξησης του ποσοστού και του πλήθους των 65 ετών και άνω σε εθνικό επίπεδο, ενώ συχνότατα οικονομικοί δείκτες ταυτίζονται άκριτα με δημογραφικούς. Ταυτόχρονα, ελάχιστα συζητείται η «γήρανση μέσα στη γήρανση», η ταχύτατη δηλαδή αύξηση των 85 ετών και άνω, και εκλείπει και κάθε αναφορά στην διαφοροποιημένη χωρικά γήρανση (το σημαντικά δηλαδή διαφοροποιημένο ποσοστό των 65 ετών και άνω ως και των 85 και άνω σε χαμηλότερα του εθνικού επίπεδα).

Στο σύντομο κείμενο που ακολουθεί, σχολιάζουμε συνοπτικά με την βοήθεια των χαρτών που δημιουργήσαμε με βάση τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την 1/1/ 2020 την γήρανση και την «γήρανση μέσα στην γήρανση» στους νομούς της χώρας μας. Διαπιστώνουμε αφενός μεν ότι κάτω από τον μέσους εθνικούς όρους υποκρύπτονται σημαντικές διαφοροποιήσεις, αφετέρου δε την ταχύτατη γήρανση ενός μεγάλου τμήματος της ηπειρωτικής Ελλάδας που, αν δεν ανατραπεί, θα υποθηκεύσει τις όποιες προσπάθειες κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξής του. Η άμεση λήψη μέτρων επιβάλλεται επομένως αν δεν επιθυμούμε να βρεθούμε σύντομα σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση, με ένα μεγάλο τμήμα της χώρας μας να χάνει συνεχώς πληθυσμό και ταυτόχρονα να έχει 3 ηλικιωμένους στους 10 εναπομείναντες κάτοικους του με ένα στα τέσσερα άτομα 65 ετών και άνω να υπερβαίνει τα 85 έτη.