Γεννήσεις, θάνατοι και φυσικά Ισοζυγία στην Ελλάδα (1950-2050), τάσεις, ρήξεις και ανατροπές

Βύρων Κοτζαμάνης

DIRAP-Flash News 17, 2023

Doi: https://doi.org/10.6084/m9.figshare.24312289.v1

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στην Ελλάδα, το ενδιαφέρον επί του δημογραφικού επικεντρώνεται όλο και περισσότερο σε μία από τις διαστάσεις του, την «υπογεννητικότητα», και κάθε χρονιά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Έτσι τα δεδομένα του 2022 προκάλεσαν έκπληξη, καθώς, υπό την επήρεια και της πανδημίας, οι γεννήσεις μειωθήκαν κατά 10% σε σχέση με το 2021, δίδοντας, σε συνδυασμό  με τους αυξημένους θανάτους, ένα πρωτοφανές αρνητικό φυσικό ισοζύγιο (-65 χιλ.). Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά μετά το 1950 που οι γεννήσεις μειώνονται και οι θάνατοι είναι περισσότεροι από αυτές. Στο σύντομο αυτό άρθρο απαντούμε σε δυο ερωτήματα: (ι) που οφείλεται η διαφοροποιημένη ανάμεσα στο 1950 και το  2023 πορεία γεννήσεων και θανάτων; και (ιι) είναι δυνατόν τα δύο αυτά μεγέθη να σταθεροποιηθούν στα προ της πανδημίας επίπεδα (2015-2019) τις αμέσως επόμενες δεκαετίες; Η εξέταση των παραμέτρων από τις οποίες εξαρτάται κάθε χρονιά ο αριθμός των γεγονότων αυτών μας επιτρέπει να απαντήσουμε στα δυο αυτά ερωτήματα και να ισχυρισθούμε ότι, παρά τις όποιες αυξομειώσεις τους, γεννήσεις και θάνατοι δεν είναι δυνατόν να παραμείνουν στα προ της πανδημίας επίπεδα: οι πρώτες θα είναι λιγότερες και στο πλέον αισιόδοξο σενάριο, ενώ οι δεύτεροι θα είναι περισσότεροι, με αποτέλεσμα αρνητικότατα φυσικά ισοζύγια και ως εκ τούτου τη συνέχιση της μείωσης του πληθυσμού μέχρι το 2050, ακόμη και στην περίπτωση ενός θετικότατου μεταναστευτικού ισοζυγίου. Από το μεταναστευτικό αυτό ισοζύγιο θα καθορισθεί, επομένως, σε μεγάλο βαθμό το εύρος της μη αναστρέψιμής μας μέχρι το 2050 μείωσης, η οποία θα προκύψει από την πολύ ταχύτερη συρρίκνωση των μικρών και μεσαίων ηλικιών σε σχέση με την αύξηση των 65 ετών και άνω.

Λέξεις κλειδιά: Ελλάδα , 1950-20250, γεννήσεις, θάνατοι, φυσικά ισοζύγια